Ένα συστατικό στοιχείο στο συνολικότερο αντεργατικό πλαίσιο που έχει
διαμορφωθεί στις εργασιακές σχέσεις όλα τα προηγούμενα χρόνια - με εκτεταμένη
χρήση πολύ πριν την καπιταλιστική κρίση αλλά και με παραπέρα επέκταση κατά τη
διάρκειά της - προκειμένου το κεφάλαιο να εντείνει ακόμα περισσότερο την
εκμετάλλευση των εργαζομένων, είναι η απασχόληση
εργατών μέσω εργολάβων.
Πρόκειται στην πραγματικότητα για ένα
συγκαλυμμένο «δουλεμπόριο» εργατών, το οποίο δίνει τη δυνατότητα στο
κεφάλαιο να συμπιέζει ακόμα παραπέρα την τιμή της εργατικής δύναμης, να την
εκμεταλλεύεται με ακόμα πιο «ευέλικτους» όρους με βάση τις εκάστοτε ανάγκες της
παραγωγής και της κερδοφορίας κάθε επιχειρηματικού ομίλου. Με τη βοήθεια
μάλιστα του εργοδοτικού - κυβερνητικού συνδικαλισμού, το συγκεκριμένο εργαλείο
του κεφαλαίου αξιοποιείται και για να διασπάται η ταξική ενότητα των
εργαζομένων, να αναπαράγονται διαιρέσεις του τύπου «μόνιμοι» - «εργολαβικοί
εργαζόμενοι»...
Έναν σημαντικό αγώνα απέναντι σε αυτό το
καθεστώς το οποίο αντιμετωπίζουν, δίνουν αυτήν την περίοδο οι εργολαβικοί
εργάτες της ΛΑΡΚΟ στη Λάρυμνα. Με την πρωτοπόρα συμβολή του κλαδικού
Συνδικάτου Μετάλλου Φθιώτιδας, το οποίο δίνει εδώ και χρόνια τη μάχη για την
οργάνωση των εργατών με σαφή ταξικό προσανατολισμό και ενότητα, ανεξάρτητα από
τη σχέση εργασίας με την οποία δουλεύουν, οι εργολαβικοί εργάτες της ΛΑΡΚΟ
έχουν πραγματοποιήσει από το Νοέμβρη μέχρι τώρα τρεις στάσεις εργασίας και τρεις
απεργίες, προχωρούν σε νέα στάση εργασίας και γενική συνέλευση στις
4 Γενάρη και έχουν σκοπό να συνεχίσουν με απεργία το πρώτο 15ήμερο του Γενάρη,
διεκδικώντας κατάργηση των εργολαβιών και την ενσωμάτωσή τους απευθείας στη
ΛΑΡΚΟ, με συμβάσεις αορίστου χρόνου.
Σε ένα χώρο δουλειάς όπου έχουν εκτυλιχτεί σημαντικοί αγώνες του εργατικού
κινήματος, όπως η μεγάλη απεργία των 900 εργατοτεχνιτών της ΛΑΡΚΟ το 1977 που
κράτησε 110 μέρες, καθώς και οι απεργίες που πραγματοποίησε το κλαδικό
Συνδικάτο το 2006 και πάλι για τους εργολαβικούς εργάτες, οι κινητοποιήσεις που
βρίσκονται σε εξέλιξη έχουν μια ακόμα σημαντική παράμετρο: Το γεγονός ότι όλο
και περισσότεροι «μόνιμοι» εργαζόμενοι συνειδητοποιούν την ανάγκη ενιαίου
αγώνα, μαζί με τους
«εργολαβικούς» συναδέλφους τους απέναντι στον κοινό τους αντίπαλο, το κεφάλαιο
που τους εκμεταλλεύεται, που παίζει τις ζωές τους κορόνα - γράμματα για την
κερδοφορία του - όπως επιβεβαιώνουν και τα δύο ατυχήματα στο εργοστάσιο μέσα σε
λιγότερο από ένα μήνα, από τα οποία από τύχη δεν κινδύνευσαν εργαζόμενοι. Μια
συνειδητοποίηση που πατάει, άλλωστε, στην ίδια τους την πείρα, αφού περίπου τα
4/5 των «μόνιμων» εργαζομένων της ΛΑΡΚΟ έχουν περάσει οι ίδιοι από το άθλιο
καθεστώς των εργολαβιών...
Ενίσχυση του κλαδικού Συνδικάτου κόντρα
στα χτυπήματα του κεφαλαίου
Ο «Ριζοσπάστης» βρέθηκε πριν από λίγες
μέρες στη ΛΑΡΚΟ και συνομίλησε για όλα αυτά με τρία από τα μέλη του Διοικητικού
Συμβουλίου του κλαδικού Συνδικάτου Μετάλλου Φθιώτιδας, τον Παναγιώτη
Πολίτη, πρόεδρο του Συνδικάτου, τον Σταύρο Ανδριώτη, γραμματέα,
και τον Θόδωρο Μούτσιο, αντιπρόεδρο. Όλοι τους εργαζόμενοι στη
ΛΑΡΚΟ. Ο Παναγιώτης, πέρασε 11 χρόνια ως εργολαβικός εργάτης και εδώ και 4
χρόνια δουλεύει μόνιμος, ο Σταύρος, ήταν επτά χρόνια σε εργολάβο και είναι 10
χρόνια μόνιμος, ο Θόδωρος είναι εργολαβικός εργάτης για πάνω από 10 χρόνια.
Μιλώντας για τις διαφορετικές συνθήκες εργασίας, μας λένε ότι καταρχάς ο
εργολαβικός εργαζόμενος αναγκάζεται σε περισσότερη δουλειά στον ίδιο χρόνο, ενώ
παίρνει λιγότερα λεφτά. «Ο
Θόδωρος» λέει ο Σταύρος, «κάνει την ίδια δουλειά με μένα, αλλά παίρνει περίπου
τα 2/3 του μισθού του δικού μου».
Καθώς συζητάμε για τη συμβολή του
κλαδικού Συνδικάτου στις κινητοποιήσεις των εργολαβικών, μας μιλούν
για την πορεία του: «Το Συνδικάτο ήρθε στα χέρια των ταξικών δυνάμεων το
2002. Ήταν ένα Συνδικάτο που είχε φτιαχτεί από τον κυβερνητικό και εργοδοτικό
συνδικαλισμό και από το 1995 μέχρι και το 2002 έπαιζε το ρόλο του σωματείου -
σφραγίδα που παρείχε νόθους αντιπροσώπους.
Κατέβηκε ταξικό ψηφοδέλτιο και πήρε την
πλειοψηφία. Ξεκινήσαμε τη δράση στη ΛΑΡΚΟ, που είναι και ο μόνος μαζικός χώρος
στον κλάδο του μετάλλου στη Φθιώτιδα. Τότε οι εργολαβικοί εργάτες στη ΛΑΡΚΟ
έφθαναν τους 350. Με κλιμάκωση της παρέμβασής μας φθάσαμε το 2006 να
πραγματοποιηθούν πολλές 24ωρες και κάποιες 48ωρες απεργίες για κατάργηση του
σκλαβοπάζαρου των εργολαβιών. Το 2007 το κλαδικό σωματείο χτυπήθηκε από
κυβέρνηση, εργοδοσία, κυβερνητικό και εργοδοτικό συνδικαλισμό. Απολύθηκε όλη η
διοίκησή του και πάνω από 50 πρωτοπόροι εργάτες στον αγώνα. Από το 2007 μέχρι
και το 2012 προσπαθήσαμε να το στήσουμε ξανά στα πόδια του. Το 2015 στις
τελευταίες εκλογές που πραγματοποιήσαμε φάνηκε ότι οι εργαζόμενοι έρχονταν σιγά
- σιγά με τη διάθεση να κινητοποιηθούν».
«Το κλαδικό Συνδικάτο ξαναστήθηκε στα
πόδια του με επιμονή», μας
υπογραμμίζουν. «Αρχικά δεν ήμασταν αποτελεσματικοί στο βαθμό που θα
θέλαμε. Οι εργαζόμενοι έρχονταν μόνο στις εκλογές ή για να ζητήσουν να παρέμβει
σε κάποιο πρόβλημα το κλαδικό σωματείο. Όμως δεν είχαμε μαζικές γενικές
συνελεύσεις ή κινητοποιήσεις. Είχαν στο πίσω μέρος του μυαλού τους το σωματείο
σαν αποκούμπι, όταν το χρειαστούν. Από την άλλη υπήρχε επαφή, κουβέντες. Μέσα
από τη δράση αυτή και όταν έφθασε η ώρα - βλέποντας δηλαδή την κοροϊδία από τις
κυβερνήσεις, είχε έρθει, π.χ., ο Τσίπρας όταν ήταν αντιπολίτευση και τους είχε
υποσχεθεί ότι θα καταργήσει το σκλαβοπάζαρο - οι εργαζόμενοι συσπειρώθηκαν στο
κλαδικό. Γι' αυτό και σήμερα εργοδοσία, κυβερνητικός και εργοδοτικός
συνδικαλισμός το χτυπάνε από όλες τις πλευρές».
Για την ανάγκη ενιαίας πάλης «μόνιμων» και
«εργολαβικών» εργαζομένων
Ενδιαφέρον έχει η συζήτησή μας και για τα
βήματα που γίνονται στη συνειδητοποίηση ενιαίας πάλης «μόνιμων» και
«εργολαβικών» εργαζομένων, ενάντια στον κοινό αντίπαλο.
«Σήμερα η ΛΑΡΚΟ απασχολεί 800 εργάτες από
τους οποίους οι 140 είναι μέσω εργολάβων. Αυτήν τη στιγμή η πλειοψηφία των
εργολαβικών συσπειρώνονται στο κλαδικό σωματείο. Στις κινητοποιήσεις δεν έχουμε
ούτε έναν απεργοσπάστη, κυριολεκτικά. Ακόμα, μέλη του κλαδικού είναι και
μόνιμοι, αλλά θα πρέπει να γίνουν περισσότεροι».
Όπως μας εξηγούν, η πλειοψηφία στη
διοίκηση του επιχειρησιακού σωματείου (ΔΑΚΕ, ΜΕΤΑ), παρότι κάτω από την πίεση
της δράσης του κλαδικού Συνδικάτου και των εργολαβικών εργαζομένων αναγκάστηκε
να προκηρύξει μια 4ωρη στάση εργασίας, μια 24ωρη απεργία και μια γενική
συνέλευση, δεν παύει να παίζει το ρόλο του εργοδοτικού και κυβερνητικού
συνδικαλισμού. Σε πρόσφατη ανακοίνωσή της εξαπέλυσε αντίΠΑΜΕ και αντικομουνιστική
επίθεση, ενώ έφθασε μέχρι και να κατηγορήσει το κλαδικό Συνδικάτο, γιατί
δημοσιοποίησε και κατήγγειλε το ατύχημα που έγινε πριν από λίγες μέρες στη
ΛΑΡΚΟ (σ.σ. σχεδόν το ίδιο ατύχημα επαναλήφθηκε λίγες μέρες μετά), το οποίο θα
μπορούσε να στοιχίσει τις ζωές εργατών...
Παρ' όλα αυτά, με τη δράση που αναπτύσσουν
το κλαδικό Συνδικάτο και οι εργολαβικοί εργάτες, αποτυπώνονται θετικές
διεργασίες και στους «μόνιμους» εργαζόμενους, γεγονός που φάνηκε και
στη συμμετοχή τους στη γενική συνέλευση όλων των εργαζομένων, παρά το γεγονός
ότι την σαμποτάριζε στην πράξη η πλειοψηφία του επιχειρησιακού σωματείου.
Πέρα από το γεγονός ότι περισσότεροι
«μόνιμοι» εργαζόμενοι εκφράζουν την αλληλεγγύη τους στον αγώνα των
«εργολαβικών», στη θέση των οποίων, όπως είδαμε, έχει βρεθεί στο παρελθόν η
συντριπτική πλειοψηφία τους, είναι όλο και πιο πολλοί οι εργαζόμενοι αυτοί που
συνειδητοποιούν την αναγκαιότητα ενός τέτοιου ενιαίου αγώνα, για τη Συλλογική
Σύμβαση Εργασίας, αλλά και για κάθε ζήτημα που αφορά στη ζωή των εργατών.
Βήματα στο να γίνεται υπόθεση των ίδιων των
εργαζομένων η οργάνωση της πάλης
Πλούσια είναι και η πείρα για το πώς η
οργάνωση των κινητοποιήσεων που βρίσκονται σήμερα σε εξέλιξη γίνεται υπόθεση
των ίδιων των εργαζομένων.
«Το πρώτο πράγμα που κάναμε», μας λένε, «ήταν να βγάλουμε Σωματειακή
Επιτροπή στην οποία συμμετέχουν εργολαβικοί εργαζόμενοι από κάθε τμήμα
του εργοστασίου. Η Σωματειακή Επιτροπή συμμετέχει στις συναντήσεις με την
εργοδοσία, ώστε οι εργάτες να μαθαίνουν από πρώτο χέρι τι λέει. Έτσι,
διαψεύστηκαν στην πράξη οι συκοφαντίες των εχθρών του κλαδικού σωματείου και
του κινήματος ότι "τα λέει όπως θέλει το διοικητικό συμβούλιο του
κλαδικού". Επιπλέον, η Σωματειακή Επιτροπή βοηθάει στην καλύτερη, πιο
άμεση, οργάνωση των εργατών. Αποφασίζει μαζί με το διοικητικό συμβούλιο του κλαδικού
και κάνουν προτάσεις στη γενική συνέλευση. Με δημοκρατικές διαδικασίες
περπατάμε μέχρι τώρα. Υπήρχε βδομάδα που κάναμε και δύο συνελεύσεις.
Φθάσαμε στο σήμερα και από εκεί που η
διοίκηση της ΛΑΡΚΟ έλεγε "δε γίνεται τίποτα", προχωρά τώρα στην
ενσωμάτωση 15 εργατών από τους εργολάβους στην ίδια. Παρόλο που είναι μια
κίνηση που έχει στόχο να μας διασπάσει, εμείς λέμε στους συναδέλφους να πάνε να
κάνουν τα χαρτιά και να συνεχίσουν να αγωνίζονται για το σύνολο των
εργολαβικών».
Η διαδικασία αυτή, η λειτουργία της Σωματειακής
Επιτροπής με αυτά τα χαρακτηριστικά, η συζήτηση στις γενικές συνελεύσεις
βοηθούν στο να φωτίζεται ο πραγματικός αντίπαλος των εργαζομένων.
«Αυτό που τονίζουμε και στις γενικές
συνελεύσεις», μας λένε, «είναι πως απέναντί μας δεν έχουμε τη μια ή
την άλλη διοίκηση. Απέναντί μας έχουμε τα μεγάλα μονοπώλια και τους μετόχους
της ΛΑΡΚΟ, την Εθνική Τράπεζα, τη ΔΕΗ και το κράτος. Άρα, όλοι καταλαβαίνουμε
ότι όταν η κυβέρνηση πέρασε πρόσφατα την τροπολογία για διεύρυνση των
"δουλεμπορικών" γραφείων και εσύ δίνεις μια μάχη για να καταργήσει το
δουλεμπόριο, γιατί ουσιαστικά όταν μιλάς για εργολαβικούς εργάτες μιλάς και εδώ
για συγκαλυμμένο δουλεμπόριο, πρόκειται για μια σκληρή μάχη»...
Και συμπληρώνουν: «Γίνεται συζήτηση για
τους όρους που γίνεται ο αγώνας. Πώς μπορεί να γίνει αποτελεσματικός. Οι
προτάσεις για κινητοποιήσεις δεν είναι αποφάσεις που τις ρίχνει το διοικητικό
συμβούλιο από τα πάνω, αλλά γίνονται αντικείμενο συζήτησης των γενικών
συνελεύσεων και από εκεί βγαίνουν οι αποφάσεις. Τα βιολιά της εργοδοσίας
προσπαθούν να καλλιεργήσουν την απογοήτευση. Και εμείς ως κλαδικό προσπαθούμε
να σπάσουμε αυτό το κλίμα. Η καλύτερη απάντηση που μπορούν να δώσουν οι εργάτες
είναι η συσπείρωση στο κλαδικό Συνδικάτο και η συμμετοχή τους στις
κινητοποιήσεις».